J?zyk kaszubski u?ywany jest do dzi? przez kilkadziesi?t tysi?cy Kaszubów zamieszkuj?cych region kaszubski, Polsk?, a nawet obszary poza granicami naszego kraju. Nale?y on do grupy lechickiej, która jest od?amem j?zyków zachodnios?owia?skich. Jednocze?nie jest jednym z j?zyków pomorskich. Jednak klasyfikacja ta budzi wiele kontrowersji.

Du?y wp?yw na kszta?towanie si? j?zyka mia?a zarówno kultura polska, jak i niemiecka. Urz?dowo jako oddzielny j?zyk kaszubski zosta? uznany w 1893 roku przez Stefana Romu?ta. Jednak w powojennej Polsce j?zyk kaszubski uwa?ano po prostu za dialekt.

Przyczyn niejasno?ci co do formy i pochodzenia tego j?zyka nale?y szuka? przede wszystkim w ró?norodno?ci definicji „j?zyk”. W zale?no?ci jak? klasyfikacj? przyjmiemy, taki uzyskamy rezultat. Nie bez znaczenia zostaj? tu równie? wzgl?dy polityczne. Zabiegaj?ce w?adze Polski ci?gle stara?y si? wpoi? Kaszubom, aby uznawali j?zyk polski za ojczysty. Mia?o to ujednolici? pa?stwo polskie i okre?li? je jako jednonarodowe. Obecnie sytuacja zaczyna si? znacznie zmienia?. Coraz wi?cej j?zykowców uznaje j?zyk kaszubski za równoznaczny z j?zykiem polskim czy innymi j?zykami s?owia?skimi.

Na terenie Polski w ostatnim okresie masowo powstaj? szko?y, w których rodowici Kaszubienie maj? okazj? uczy? si? w swoim j?zyku. Posiadaj? oni nawet w?asne radio i coraz wi?cej swoich gazet, w których j?zyk ten jest dominuj?cy. Dzi? bez problemu mo?na zakupi? s?ownik polsko - kaszubski. Jest te? wersja online: https://www.cassubia-dictionary.com/

Pierwsze drukowane dzie?a napisane w j?zyku kaszubskim powsta?y w XVI wieku. Powodem do wyodr?bnienia si? j?zyka kaszubskiego spo?ród innych j?zyków s?owia?skich, by?y dawne geograficzne granice tego regionu. Przez wiele lat obszar zasiedlany przez Kaszubów ulega? znacznym zmianom. Te zmiany wp?yn??y do?? znacznie na ograniczenia j?zykowe. Dzi? w niektórych miastach kaszubski jest ci?gle u?ywany, a w niektórych zanik? prawie zupe?nie. Ze wzgl?dów politycznych j?zykiem urz?dowym jest polski. W du?ych skupiskach miejskich coraz cz??ciej j?zyk kaszubski zamiera i zostaje wyparty przez j?zyk polski. Wp?yw na zanik j?zyka ma równie? masowa emigracja Kaszubów w XIX wieku do Kanady. Wówczas tereny te opu?ci?o bezpowrotnie 20 tys. rdzennych mieszka?ców.

Do przyczyn zamierania tego j?zyka zaliczy? nale?y równie? liczne prze?ladowania i represje Kaszubów. Kiedy tylko rz?d kanadyjski og?osi?, ?e potrzebuje pracowników, wi?kszo?? ludzi z tego regionu bez wahania skorzysta?a z okazji.

O ile klasyfikacja j?zyka kaszubskiego nie jest do ko?ca oczywista i jasna, o tyle podobie?stwo tego j?zyka do j?zyka polskiego jest niepodwa?alne. Profesor Baudouin de Courtenay twierdzi? nawet, ?e kaszubski jest bardziej polski ni? sam j?zyk polski. Teoria ta jest mocno absurdalna, gdy? w j?zyku kaszubskim nadal wyst?puj? s?owa, fony i d?wi?ki, które z j?zyka polskiego ju? dawno wygin??y. Pomimo wi?c ogromnych podobie?stw oba j?zyki wi?cej dzieli ni? ??czy.

Pierwsza ró?nica daje si? wychwyci? ju? w pierwszej minucie rozmowy z Kaszubem. J?zyk tego regionu jest du?o „twardszy” od j?zyka polskiego. Wystarczy równie? przeczyta? kawa?ek tekstu napisanego w rdzennym j?zyku Kaszubów, aby odkry? nieznane w j?zyku polskim znaki takie jak ã, ò, ù. Niezwykle du?e ró?nice wida? równie? w gramatyce obu j?zyków.

Warto wi?c dla tych w?a?nie ró?nic zachowywa? t? niezwyk?? kultur? i tradycj?. „Tyle zawsze by?o historii Kaszubów, ile w niej by?o dokona? samych Kaszubów. Ale historia ich b?dzie trwa?a tak d?ugo, dopóki imi? Kaszubów, ich mowa, ich obyczaj, ich kultura b?d? stanowi?y warto?? dla nich samych."